تحلیل واژه‌نامه‌ها و اصطلاحنامه‌های پیوسته در حوزۀ مدیریت اسناد و آرشیو

هدف: واژه‌نامه‌ها و اصطلاحنامه‌ها در حوزۀ مطالعات آرشیوی و در میان آرشیویست‌ها نقش کمتری ایفا کرده است. بدین معنا که منبع رسمی که آرشیویست‌ها جهت تعیین معانی دقیق واژگان مورد نظر خود در متون آرشیوی از آن بهره بگیرند به زبان فارسی وجود نداشته و شمار واژه‌نامه‌ها و اصطلاحنامه‌های انگلیسی زبان نیز انگشت شمار است. مقالۀ حاضر، در نظر دارد ضمن مرور کلی بر پژوهش‌های انجام شده در حوزۀ اصطلاحنامه‌ها و واژه‌نامه‌های تحت وب، به معرفی برخی از واژه‌نامه‌ها و اصطلاحنامه‌های پیوسته و تحت وب مرتبط با حوزۀ آرشیو بپردازد. روش گردآوری و تحلیل داده‌ها: شیوۀ گردآوری داده‌ها، که شامل واژه‌ها و اصطلاحنامه‌های آرشیوی تحت وب هستند، از طریق بررسی متون و نیز جستجو در موتورهای کاوش و راهنماهای اینترنتی انجام شده است. یافته‌ها: بررسی‌ها نشان داد که در داخل کشور، واژه‌نامه و اصطلاحنامۀ آرشیوی در قالب‌های چاپی و الکترونیکی وجود ندارد. واژه‌نامه‌ها و اصطلاحنامه‌های تحت وب که در این مقاله یافته شده‌اند، عمدتاً توسط دانشگاه‌ها، انجمن‌های علمی آرشیوی و مراکز تولید نرم‌افزارهای آرشیوی تهیه و ارائه شده‌اند. تعدادی از این واژه نامه‌ها و اصطلاحنامه‌ها امکان جستجوی عبارتی و الفبایی را دارا هستند و برخی دیگر، دارای واژگان محدود و بدون قابلیت جستجو هستند. لیکن در هر دو گروه، برای عبارات تخصصی، توضیحات و توصیفات جامع ارائه شده است. نتیجه‌گیری: متخصصان حوزۀ آرشیو در داخل کشور می‌توانند با بررسی واژه‌نامه‌ها و اصطلاحنامه‌های معرفی شده در این مقاله، عملکرد و کارایی آن‌ها را مورد ارزیابی قرار دهند، مناسب‌ترین این منابع را برگزینند و بر مبنای آن، الگوی بومی شدۀ واژه‌نامه‌ها و اصطلاحنامه‌های آرشیوی به زبان فارسی را تدوین نمایند. این واژه‌نامه یا اصطلاحنامۀ آرشیوی به زبان فارسی را می‌توان با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین وبی، به صورت پیوسته در اختیار آرشیویست‌های مراکز آرشیوی و پژوهشگران این حوزه قرار داد.